پیشرفت ها و پژوهش ها در جهان دیابت (2)

- تاریخ انتشار

14:36

1395/10/20

پیشرفت ها و پژوهش ها در جهان دیابت (2)

لوزالمعده «Pancreas» میزان قند خون را کنترل می کند. لوزالمعده فرد سالم به شکل پیوسته هورمون انسولین ترشح می کند. اما وقتی سلول های لوزالمعده که به «سلول های بتا» معروف هستند، کار خود را به درستی انجام ندهند، این تعادل بر هم می خورد و فرد به بیماری دیابت مبتلا می شود: دیابت نوع ۱ یا دیابت نوع ۲.
میریام کناپ، متخصص دیابت در دانشگاه آزاد بروکسل می گوید: «در دیابت نوع ۱ سیستم دفاعی بدن به یاخته های بتا حمله می کنند و این یاخته ها از بین می روند. در نتیجه بیمار دیگر سلول بتا ندارد و انسولین هم در بدنش ساخته نمی شود. در دیابت نوع ۲، سلول های بتا در لوزالمعده وجود دارند، اما از کار افتاده اند و به اندازه کافی انسولین نمی سازند و یا عیب اصلی در لوزالمعده نیست بلکه مشکل عدم پاسخ مناسب سلول های بدن به انسولین موجود در خون بیمار است ، یعنی اینکه بدن بیمار انسولین کم ندارد اما این انسولین در بدن آنگونه که باید اثر نمی کند. »
»
🔲 ساختن سلول های بتا لوزالمعده برای درمان دیابت نوع ۱

Islet of Langerhans with beta-cells inside the pancreas

طی ۳۰ سال گذشته، پژوهشگران در سراسر جهان تلاش کردند که سلول های بتا را در آزمایشگاه بسازند تا دریابند چرا این سلول ها کار خود را انجام نمی دهند. سرانجام یک گروه تحقیقاتی به سرپرستی پروفسور شارفمن در موسسه ملی سلامت و تحقیقات علوم پزشکی فرانسه توانستند این کار را به انجام برسانند.
اما این پژوهشگران چگونه موفق شدند این یاخته های انسانی را تولید کنند؟ رافائل شارفمن در این باره می گوید: «نشان دادیم که می توان تکه ای از لوزالمعده جنینی را در موش پیوند زد و سلول های مورد نیازمان یعنی یاخته های بتا را به دست آورد اما مقدار این یاخته ها کافی نبود. به این سلول ها ژنی موسوم به “ ژن نامیرایی” اضافه کردیم که باعث می شود تولید یاخته های بتای انسانی در موش بیشتر شود. این یاخته ها را از موش می گیریم و در ظرف آزمایشگاهی کشت می دهیم و حالا این سلول ها خیلی به کار پژوهش می آیند: پژوهش در این باره که چگونه سلول های بتا در لوزالمعده بیماران دیابتی نابود می شوند یا درست کار نمی کنند. شاید به این ترتیب بتوان برای درمان انواع مختلف دیابت داروهای جدید پیدا کرد.»
🔲 بهره گیری از باکتری راهی برای درمان دیابت نوع ۲

امروزه ۸۵ درصد بیماران دیابتی، از دیابت نوع ۲ رنج می برند. این نوع دیابت در ظاهر به اضافه وزن و چاقی مربوط شده و بیم آن می رود که این مشکل جدی برای سلامتی افراد جامعه، بزودی تبدیل به ایپدمی و مشکلی فراگیر شود.

اما پاتریس کانی، پژوهشگر دانشگاه کاتولیک لوون در بلژیک می گوید که نوعی باکتری در روده موسوم به «اکرمانسیا موسی نی فیلیا» ( Akkermansia muciniphila) می تواند در درمان بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ مفید باشد.
وی می افزاید: «این باکتری کاملاً تصادفی کشف شد. هر کس حدود صدهزارمیلیارد باکتری در روده هایش دارد. مدت هاست که می دانیم این باکتری ها در هضم غذا نقش دارند. در این مورد خاص نشان داده ایم که باکتری اکرمانسیا با یاخته های بدن انسان وارد برهم کنش می شود و مصرف قند را در بدن تغییر می دهد. به این ترتیب از وخامت بیماری دیابت نوع ۲ می کاهد.»
وی در مورد امکان استفاده از این باکتری برای درمان دیابت نوع دو می گوید: «در واقع قصد داریم امکان استفاده از این باکتری را برای کسانی که در اثر چاقی مفرط مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند، بررسی کنیم. امیدواریم پس از چند سال، پاسخ را بیابیم و بدانیم که آیا می توان از این باکتری به صورت درمان مکمل برای بیماران دیابت نوع ۲ استفاده کرد یا نه.»

🔲 «فرضیه بهداشتی »شاید دلیل ابتلا به دیابت نوع یک باشد!
مبتلایان به به دیابت نوع یک یعنی گونه ای از دیابت یا بیماری قند که وابسته به تزریق انسولین است در جهان در حال افزایش هستند ، اما دلایل این بیماری همچنان ناشناخته مانده است.
چه چیزی باعث آسیب پذیری کودکان در قبال این بیماری می‏شود؟ آیا بهبود معیارهای زندگی با محیط های استریل، زندگی شهری و غذاهای صنعتی باعث تضعیف مصونیت فردی می شود؟
پژوهش ها برای یافتن پاسخ از فنلاند آغازمی شود. کشوری که بالاترین رقم بیماران مبتلا به دیابت نوع یک را دارد.
ایرینا در حومه هلسینکی زندگی می کند. او وقتی ده ساله بود به طور ناگهانی بیمار و به بیمارستان منتقل گشت. ایرینا کیم، بیمار دیابتی می‏گوید: “به صراحت بگویم، من واقعا خوش شانس هستم که زنده مانده ام. حالم آنچنان بد بود که مرا به مدت چند روز در بخش اورژانس نگه داشتند.”
ایرینا به دیابت نوع یک مبتلا است و برای تثبیت میزان قند خونش، هر روز باید انسولین تزریق کند.
ایرینا کیم می گوید: “همیشه باید سرنگ همراهم باشد تا قبل از هر وعده غذایی، انسولینی با تاثیر سریع و عصرها انسولینی با تاثیر طولانی تزریق کنم.”
تاکنون دلیل اصلی ابتلا به دیابت نوع یک پیدا نشده است. یک مطالعه پژوهشی اروپایی، فرضیه ای با نام “فرضیه بهداشتی” را مورد بررسی قرار می دهد. براساس این فرضیه، خانه های بسیار تمیز و غذاهای بدون باکتری می تواند سلامت ما را به خطر بیاندازد.
پژوهش ” DIABIMMUNE “ وضعیت صدها کودک فنلاندی را بررسی می کند تا دریابد چرا آنها نمی توانند مقاومت بدنی خود را در مقابل بیماری های خودایمن پرورش دهند.

ساری میلد لیکونن، یکی از پژوهشگران “DIABIMMUNE” می گوید: “یکی از دلایل، شاید تمیزی بیش از حد محیط ما باشد که باعث ایجاد حساسیت ها و چیزهایی از این قبیل می شود.”
نمونه های آزمایشی متعدد و داده های مختلف جمع آوری شده در بیمارستان‏ها، به آزمایشگاه‏هایی که در این پژوهش بین المللی شرکت می کنند، فرستاده می شود.

در مرکز پژوهش “Biomedicum Helsinki “، تحقیقات توسط میکائل کنیپ، پروفسور پزشکی کودکان در دانشگاه هلسینکی، هدایت می‏ شود.

میکائل کنیپ، محقق ارشد فنلاندی می‏گوید: “ما اینجا برای این پژوهش نمونه های سرم، نمونه‏ های ترشحات مقعدی، نمونه‏ های مدفوع و نمونه های ترشحات بینی ،نمونه هایی از شیری که کودک می نوشد، و نمونه هایی از گرد و غبار تختخواب کودک راگردآوری کرده ایم ."
شاید براساس این نمونه ها بتوان کشف کرد چه نوع عفونت‏ هایی در بین جمعیت شهری فنلاند که از شیر استرلیزه و تمیز کننده های قوی استفاده می کند، وجود ندارد.

هیکی هیوتی، استاد دانشگاه پزشکی تامپر می گوید: “اکنون ما می دانیم که عفونت هایی که کودکان را پیش از یک سالگی ‏شان آلوده می کند، بسیار مهم هستند و اگر کودک به آنها آلوده نشود، مصونیت پیدا نکرده وممکن است مبتلا به حساسیت ها و دیابت می شود.”
این پژوهش با هدف آزمایش این فرضیه، کشور استونی و جمهوری خودمختار کارلیا در روسیه را نیز دربر می گیرد. در این منطقه تعداد افراد مبتلا به دیابت نوع یک، احتمالا به دلیل استاندارد پایین تر زندگی، شش بار کمتر از فنلاند است.
میکائل کنیپ می گوید: “واضح است که در کارلیا، بار میکروبی سنگین تر از فنلاند است. البته ما معتقدیم که این “فرضیه بهداشت” ما را ثابت می کند، یعنی با میکروب های بیشتر در سال های انخست زندگی، بیماری های خودایمن (Autoimmune) و حساسیت ها کمتر می شوند.”

🔲 پژوهش «DIABIMMUNE » در کارولیا

پتروزاودسک، مرکز جمهوری خودمختار کارولیا در روسیه است. در این شهر ۲۷۰ هزار نفری، بیش از شصت کودکستان در پژوهش “DIABIMMUNE” شرکت کرده اند. خانواده های داوطلب، همانند همتاهای فنلاندی خود، تحت همان آزمایش ها و سنجش ها قرار می گیرند و همان پرسشنامه ها را پر می کنند.
ایلیا کوزنتسوو، یکی از شرکت کنندگان در پژوهش می گوید: “اینجا پرسش‏های متعددی درباره رژیم غذایی و طرز زندگی کودک و خانواده مطرح شده است.”
پژوهشگران با کمک این پرسش نامه ها، داده های لازم درباره شرایط زندگی هر کودک را در سال های اول زندگی جمع آوری می کنند. این شرایط می تواند با علائم آمادگی بدنی برای ابتلا به بیماری قند ارتباط داشته باشد.
سوتلانا پیلووا، پزشک پژوهش “DIABIMMUNE” می‏گوید: “هر خانواده پرسشنامه ‏های مختلفی، از جمله درباره دوران آبستنی مادر، رشد کودک، بیماری‏های خانواده و اطلاعات درباره تعطیلات خانواده را پر می کند. درنتیجه حجم قابل توجهی از اطلاعات را بدست آورده، آنها را وارد پایگاه اطلاعاتی برخط (Online)می کنیم.”
این پژوهش که تا سال ۲۰۱۳ میلادی ادامه یافت، به کشف عوامل میکروبی کمک نمود که باعث یا مانع بیماری دیابت می شود. به این ترتیب امکان ایجاد مصونیت در قبال این بیماری بوجود می آید.
ناتالیا دورشاکووا، سرپرست این طرح می گوید: “ما تا حدی در درمان دیابت موفقیت داشته ایم. ولی در حال حاضر، فقط از عوارض آن جلوگیری می کنیم. ماموریت اصلی ما جلوگیری از شروع بیماری خودایمنی است. و اگر بیماری در لوزالمعده در حال رشد است، حداقل ازپیشرفت آن جلوگیری کنیم. به این دلیل هدف ما کشف دلایل بروز دیابت است.بدیهی است هنگامی که موفق به شناخت دشمنمان شدیم، سپس خواهیم دانست چگونه با آن مبارزه کنیم.”

تاکنون ده‏ ها هزار نمونه گرفته شده از کودکان کارلیایی، در پتروزاودسک نگهداری می شود و پژوهشگران منتظر اصلاح قوانین روسیه هستند تا اجازه فرستادن نتایج پژوهش ها را به فنلاند را بدست بیاورند.
🔲 فنآوری «DIAdvisor»در فرانسه
دانشمندان در مونتپولیه فرانسه بر روی طرح دیگری کار می کنند. آنها یک دستگاه جدید برای سنجش بی وقفه میزان قند خون اختراع کرده اند.
دستگاه “دی ادوایزر” DIAdvisor که دارای فنآوری نوین می باشد ،در مرحله آزمایش های بالینی است و می تواندبه طور مرتب و بی وقفه مقدار گلوکز خون بیماران را اندازه گیری و در مواقع لازم، اقدامات مورد نیاز را به آنها توصیه نماید.

ژرم پلاس، مهندس پژوهش بالینی می گوید: “این دستگاه از داده های گرفته شده از حسگرها استفاده می کند تا تغییرات مقدار گلوکز را در ساعت های آینده پیش بینی کند.”
این سیستم بر روی 60 داوطلب در 60 کشور اروپایی آزمایش شده است.
یکی از شرکت کنندگان در برنامه “دی ادوایزور” می گوید: “این دستگاه کوچکی است. وقتی حس می کنم قند خونم کممی شود، آن را از جیبم در می‏ آورم، دکمه را فشار می دهم تا توصیه دستگاه را ببینم و به آن عمل کنم.”
این سیستم با درنظر گرفتن فعالیت بدنی، غذاها، تزریقات انسولین و دیگر فاکتورهای مربوط به بیمار، پیش بینی های مناسب ارائه می کند.
یکی از شرکت کنندگان در این برنامه می گوید: “کاهش یا فزایش مقدار گلوکز، باعث واکنش دستگاه می شود، مانند خوردن قند، تا از هیپوگلیسمی یا کاهش فوری قند خود جلوگیری کنیم. این به افزایش قند خون یا هایپرگلیسمی نیز صدق می‏کند. با دریافت یک سیگنال صوتی، مشکل را برطرف می کنیم و از عوارض جانبی بلند مدت جلوگیری می کنیم.”
برای مطالعه بالینی، علائم دستگاه با نمونه های آزمایش خون بازبینی می شود. بر اساس گفته یکی از سرپرستان این پژوهش، این نظام منحصر به فرد پیش بینی، برای بیمارانی که نیاز به توصیه های پزشکی در زندگی روزمره شان دارند، بسیار مفید است.
سرپرست برنامه “” DIAdvisor می گوید: “دشوارترین موضوع برای بیماران دیابتی که با انسولین درمان می شوند، تصمیم گیری است. حتی اغلب بیماران تحصیل کرده با دانستن اینکه مقدار گلوکز خونشان در تعادل نیست ، نمی دانند چه باید بکنند، چون از اتخاذ تصمیم نادرست می ترسند. بنابراین، این دستگاه به آنها قوت قلب داده و به دقت نشان می دهد چه کاری باید انجام دهند. نخستین آزمایش نشان داد که این دستگاه در نود درصد موارد درست عمل نموده و توصیه نادرست نمی کند. شاید گاهی کمی دقتش پایین باشد، ولی به طورمعمول درست است.”
دانشمندان امیدوارند پژوهش‏هایی از این دست بتواند به پیشگیری و درمان این بیماری کمک و مشکلات میلیون‏ ها بیمار نیازمند به انسولین را در سراسر جهان حل کند.

www.diabimmune.org
www.diadvisor.eu
euronews

روابط عمومی بنیادبین المللی پیشگیری و کنترل دیابت ایرانیان
پایان پیام

نه به دیابت می گویم
تندرستی می جویم !
به پویش نه به دیابت در تلگرام بنیاد دیابت بپیوندید:
اینجا کلیک فرمایید

بازگشت