از دبستان آغاز کنیم.
رسول گرامی اسلام(ص) فرموده اند:«حکایت کسی که در کودکی می آموزد، همانند نقش کندن بر سنگ است و حکایت کسی که در بزرگسالی می آموزد، همانند کسی است که بر آب می نویسد» حتما نقل این حدیث شریف را بارها شنیده اید .البته این ادبیات در زندگی ما تاآنجا ارزش می یابد که به کار گرفته شود، زیرا در جامعه ای زندگی می کنیم که بهره وری سلامت در آن بسیار پایین است . بهره وری سلامت در کنار بهره وری اقتصادی از شاخص های گوناگون این ارزش است که انتظار می رود با برنامه ریزی و اجرا و پایش ان در افق 1404 توسعه کشور جمهوری اسلامی ایران حاصل گردد. دراین چشم انداز قرار است 5.5 درصد رشد اقتصادی کشور از طریق انباشت سرمایه و نیروی کارو دو نیم درصداز طریق شاخص بهره وری تامین گردد. این دو و نیم درصد تا حد زیادی به شخصیت و رفتار های ما بسته است . نخست لازم است با هم در حوزه سلامت به تعریف جامعی در زمینه بهره وری سلامت برسیم . این یعنی بالارفتن سلامت مردم با کاهش هزینه های درمان که انتظار می رود با آموزش به مردم ، بهبود ساختارهای مدیریتی، اصلاح قوانین ، تامین یا به روز آوری تجهیزات و ماشین آلات به دست آید.طرح تحول سلامت در کنار همه ارزش هایش به دلیل نادیده گرفتن سهوی یا عمدی سهم سازمان های مردم نهاد ، تاکید بر درمان به جای پیشگیری و گردش مالی متمرکز درون سازمانی غیرفراگیرچندان که باید به کار بهره وری سلامت نمی آید . اگر بخواهیم نرخ بهره وری سلامت را تعیین نماییم باید مقایسه ای میان فرهنگسازی سلامت در جامعه و شیوع بیماری های مزمن ، غیر واگیر و سخت درمان در ایران و مرگ و میر های ناشی از بیماری هایی چون سکته ها ، دیابت ، سرطان و مشکلات تنفسی و...داشته باشم ؛ آنجا که بسیاری از این آسیب ها به سبک زندگی ما باز می گردد .هنگامی که مردم حاضر نیستند سبک زندگی خود را برای پیشگیری بسیاری از بیماری هایی که بر شمردم تغییردهند نیاز به دو کار اساسی در همه عرصه ها به چشم می خورد ، اقدام هماهنگ دولت و نهاد های پیرو در سرمایه گذاری های کلان درزمینه آموزش و فرهنگسازی جامعه از یکسو و گسترش کنش های بازدارنده نظیر افزایش مالیات بر محصولات زیان بار و اعطای مشوق ها و تخفیف های مالیاتی برای تولید کنندگان و مصرف کنندگان کالا ها و خوراکی های سالم از سوی دیگر می تواند کار ساز باشد .در این زمینه هنگامی که یرسرمایه های اجتماعی تمرکز نموده و می خواهیم با آموزش و ترویج فرهنگ تندرستی ، منابع و رفتارهای ایشان را آنگونه مدیریت کنیم تا میزان هزینه های سرانه بهداشت و درمان پایین بیاید گامی در جهت بهره وری برداشته ایم .به عنوان مثال در زمینه تولید مواد غذایی و نوشیدنی ها اگر با فرهنگسازی و آموزش تقاضای مصرف آن را در جامعه کاهش می دهیم و از سوی دیگر چنانچه تولید ، عرضه و تبلیغ محصولات زیان بار را کم صرفه و گران و در مقابل ارایه محصولات سودمند و ارگانیک را همراه با پشتیبانی و تخفیف و تسهیل گری همراه کنیم مردم آسیب کمتری می بینند . به یقین اگر این کار را از مقاطع اولیه آموزش و پرورش آغاز نماییم بهره وری بیتشری خواهیم داشت .یعنی سهم بسیار از عدم بهره وری در زمینه بهداشت و درمان به آموزش مردم باز می گردد و در این میان ناکافی بودن و پیشبینی نشدن نیاز ها درمقوله آموزش بهداشت و تندرستی از دبستان حرف اصلی این نوشته است ! اینکه ساختار شخصیتی و رفتاری کودک در سال های نخست آموزش دردبستان شکل می گیردمی تواند موثرترین دلیل برای آموزش فرهنگ تندرستی در این دوران باشد . بنابراین شایسته است وزارت خانه های محترم بهداشت و آموزش و پرورش با همکاری سازمان های مرتبط در اقدامی هماهنگ نسبت به طراحی بهینه و به روز این آموزش ها متناسب سن ، زیست بوم و شرایط دانش آموزان بنمایند . امید است که این دو وزارت خانه از ظرفیت سازمان های مردم نهاد به خوبی بهره برداری نموده و بدینوسیله در ارتقای سلامت و کاهش هزینه های درمانی خانواده ها شریک باشند .هنگامی که آگاهی های بهداشت و سلامت در میان دانش آموزان و خانواده آنها نهادینه شدمی توان به بهره وری سلامت درکشورامیدوار بود .پس بیایید از دبستان آغاز کنیم.
بهرام فروزنده فر
مدیر عامل و رئیس هیات مدیره بنیاد بین المللی پیشگیری و کنترل دیابت ایرانیان و انجمن توسعه سلامت مهر پارسی
پایان پیام/ش 762
|